Piękny dziś dzień, co nie?

Spokojnie, to nie będzie o pogodzie, chociaż ta, jak wiadomo, jest niezwykle ważnym tematem w codziennych rozmowach Anglików. Czyli jak chcemy kogoś zagadnąć, najczęściej stwierdzimy 'Lovely day, isn't it?' To coś na końcu tego stwierdzenia nazywa się question tag lub tag question, i jest dosyć częstym elementem języka angielskiego. 

A w ogóle po co to?

A więc te dziwne pytanie na końcu stwierdzenia stawia się po to, aby upewnić się, czy mamy rację, czy rozmówca zgadza się z nami, albo też zachęcić go do rozmowy. Co prawda nasze podręczniki mówią, że question tags tłumaczy się jako 'nieprawdaż', ale szczerze mówiąc Polacy raczej rzadko używają tego słowa, nieprawdaż? Bo nie oszukujmy się, my też mamy coś w rodzaju tag questions, np. Świetna piosenka, prawda? Nudna lekcja, co nie?, itp.

Niestety, te angielskie question tags są nieco bardziej skomplikowane, ale warto wprowadzić je na stałe do naszego języka, gdyż pokazują one, że już jesteśmy na takim 'w miarę' poziomie ;-) 

Ta nieznaczna trudność polega na tym, że w zasadzie w każdym zdaniu tag będzie nieco inny, no bo te nieszczęsne angielskie czasy... W każdym razie ogólna zasada jest prosta - question tag składa się z tzw. operatora i odpowiedniego zaimka osobowego. Tych ostatnich jest ograniczona ilość, a więc I, you, he, she, it, we, they, ewentualnie jeszcze czasami there. Operatorów jest niestety znacznie więcej, każdy czas ma przecież swój, a więc np. do, does, don't, doesn't, did, didn't, have, haven't, has, hasn't, will, won't, itp. Oprócz tego takim operatorem jest też can, can't, should, shouldn't, could i couldn't.

Do czy don't?

A kiedy forma twierdząca, kiedy przecząca? To proste - jeżeli nasze stwierdzenie jest oznajmujące, wówczas question tag jest przeczący, i na odwrót, jeśli zaprzeczamy, wtedy question tag jest twierdzący. A więc:

He is your brother, isn't he? (zdanie twierdzące, tag przeczący)

She's got two children, hasn't she? 

Brian should be more careful, shouldn't he? (oczywiście nie powiemy 'shouldn't Brian - w tagu powinien być zawsze zaimek!)

They didn't know that, did they? (tym razem zdanie jest przeczące, a więc question tag bez przeczenia)

Marta doesn't live here, does she?

I think they couldn't come, could they? 

Dobra wiadomość

W powyższych przykładach widać, że już samo zdanie podpowiada nam, jakiego operatora powinniśmy użyć! Tak więc has - hasn't, doesn't - does, didn't - did, should - shouldn't, itp. 

Uwaga - są dosłownie 3 sytuacje (no ok, nie licząc wyjątków), kiedy operator nie jest taki oczywisty; wtedy możliwości są następujące - albo będzie to 'don't', albo 'doesn't', albo 'didn't'. Ten ostatni występuje oczywiście w czasie przeszłym, a dwa pierwsze - w teraźniejszym (Present Simple). No i oczywiście wszystkie są przeczące, czyli postawimy je po zdaniach twierdzących! 

Czyli powiemy np.:

She went shopping, didn't she? (bo zdanie jest oczywiście w czasie przeszłym, a wiadomo, że przeczenia w tym czasie tworzymy właśnie za pomocą 'didn't')

John and Jessica got married last year, didn't they?

She wants to speak to us, doesn't she? (tu oczywiście mamy czas teraźniejszy, a w tym przypadku przeczenie zawierałoby właśnie 'doesn't')

You know that, don't you? 

No i wyjątki...

Bo jakże by mogło ich nie być ;-) Ale spokojnie, są tylko 3. 

1. Zdarza nam się czasem powiedzieć I'm... - wtedy, o dziwo, question tag brzmi 'aren't I' (czyli coś, co normalnie w przyrodzie nie występuje!), a więc:

I'm late, aren't I? I'm taller than you, aren't I?

2. Czasem też komuś coś proponujemy, mówiąc Let's ... - wtedy na końcu możemy dodać question tag 'shall we?', a więc:

Let's watch a film, shall we? (Obejrzyjmy film, dobrze?)

Let's dance, shall we? 

Let's talk about it, shall we? (Pogadajmy o tym, dobra?)

3. No i ostatnia sytuacja 'wyjątkowa' - tzw. tryb rozkazujący, czyli polecenia. Są to bodajże jedyne zdania angielskie, w których nie używamy podmiotu, a tylko samego czasownika, ewentualnie ze słowem 'don't' (jeśli chcemy czegoś zakazać), np:

Sit down. Stand up., Pass me the sugar., Don't touch it., Don't tell anybody., Don't laugh. 

Question tag w tym przypadku brzmi 'will you?', a więc:

Sit down, will you?

Pass me the sugar, will you? (Podaj mi cukier, dobrze?)

Don't touch it, will you?

Don't laugh, will you? (Nie śmiej się, dobrze?)

A na koniec jeszcze lepsza wiadomość - w takich naprawdę potocznych, codziennych rozmowach, question tag brzmi po prostu... 'right?' lub 'yeah?' No, wiadomo, im prościej, tym lepiej ;-))

Jak widzicie, nie ma się czego bać czy wstydzić - question tags wcale nie tak trudno utworzyć, a jak uda nam się je wstawić tu i ówdzie, w takiej codziennej rozmowie (uwaga - jak sobie gadamy po angielsku na lekcjach, to też się liczy!), na pewno zyskamy uznanie rozmówcy (lub... nauczyciela!).